Літаратура і час

Бароўка Ванда. Уз’яднанне Беларусі ў мастацкім адлюстраванні празаікаў другой паловы ХХ – пачатку ХХІ ст. (3)

Крыклівец Алена. Дыялектыка народнай свядомасці ў рамане “Вайна” Уладзіміра Гніламедава (7)

Доўнар Ларыса. Роля дыдактыкі ў развіцці навукі пра кнігу. Пачаткі бібліялогіі. Працяг (13)

Багдановіч Ірына. Жанр літаратурнага паслання ў шматмоўнай паэзіі Беларусі XVI–XVIII стст. Заканчэнне (17)

Міховіч Ульяна. Зберагальнік шляхецкай спадчыны Ігнат Ходзька (22)

Дрозд Дзмітрый. Хто герой быліцы “Халімон на каранацыі” Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча? Заканчэнне (24)

Трус Мікола. Невядомы пераклад верша Паўлюка ­Труса (28)

Шамякіна Таццяна. “Чалавек, якому баліць”: Да 100‑годдзя з дня нараджэння Артура Вольскага (30)

Мантур Алена. Праблематыка і жанрава-тэматычная разнастайнасць дзіцячай паэзіі Артура Вольскага (33)

Трус Мікола. Першае беларускае знаёмства з кітайскай літаратурай: перакладчыцкі, архіўна-выдавецкі дыскурсы (36)

Карлюкевіч Вераніка. Іван Шамякін па-кітайску – пісьменнік з моцным пачуццём часу (41)

Як удала сёлета Дзень беларускага пісьменства супадае з Днём ведаў!..

Святкуем разам і нагадваем пра тэматычныя публікацыі жнівеньскага нумара, якія дапамогуць адзначыць гэты дзень у школе:

☑ «“Там, дзе Грыўда і Шчара…”: Вусны часопіс (IX–XI класы)» [Івацэвічы] Марыі Коўшык;
☑ “Старажытная беларуская літаратура: Інтэлектуальная гульня (ІХ–ХІ класы)” Леаніда Бязручкі;
☑ “Жыццё і творчасць Сімяона Полацкага: Віктарына (X клас)” Таццяны Лойшы. Электронную копію нумара можна замовіць на сайце часопіса.

Калі лета – гэта маленькае жыццё, то мы паспрабавалі пражыць яго крыху па-новаму…

Вядома, ішла традыцыйная праца над нумарамі, што ўбачылі свет у чэрвені, ліпені ды жніўні. Кожны з іх найперш адметны матэрыяламі тэматычных раздзелаў (са зместам можна пазнаёміцца ў ранейшых пастах).

Між тым новы досвед прынеслі эксперыментальныя для нашай рэдакцыі фарматы судзеяння з чытачамі, аўтарамі і партнёрамі.
Напрыклад,
☑ мы спрычыніліся да падрыхтоўкі літаратурна-мастацкай экспазіцыі “Шаржы на класікаў”, што працавала ў Коласаўскім музеі @muzeykolasa і была створана паводле часопісных публікацый;
☑ ладзілі куратарскія экскурсіі для наведвальнікаў гэтай выставы;
☑ сустракалі стагоддзе Васіля Быкава, прэзентуючы нумар-альманах, прысвечаны народнаму пісьменніку;
☑ адкрылі «“Арт-лекторый “Роднага слова”» ў Нацыянальным мастацкім музеі @artmuseum.by – часопісныя артыкулы пачалі “гучаць” у музейнай прасторы.

Працяг абавязкова будзе!
Дзякуй, лета, за натхненне!

10 верасня заканчваецца тэрмін прыёму навукова-даследчых работ на конкурс “Вы паслухайце родную мову: жаўруковаю песняй звініць…”, які рэдакцыя часопіса “Роднае слова” праводзіць сумесна з Інстытутам мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі.
Конкурс прымеркаваны да 95-годдзя інстытута, якое будзе адзначацца ў лістападзе. Урачыстае ўзнагароджанне пераможцаў адбудзецца падчас Другога міжнароднага навуковага кангрэса “Беларуская мова – галоўная гісторыка-культурная каштоўнасць нацыі і дзяржавы”.

Да ўдзелу запрашаюцца навучэнцы Х–ХІ класаў устаноў агульнай сярэдняй адукацыі, навучэнцы ўстаноў прафесійна-тэхнічнай, сярэдняй спецыяльнай адукацыі, студэнты ВНУ.

Больш падрабязна – на сайце часопіса: www.rod-slova.by (укладка “Конкурс”).

Літаратура і час

Доўнар Ларыса. Роля дыдактыкі ў развіцці навукі пра кнігу. Пачаткі бібліялогіі (3)

Багдановіч Ірына. Жанр літаратурнага паслання ў шматмоўнай паэзіі Беларусі XVI–XVIII стст. (6)

Мартысевіч Марыя. Сілабічны “эксперымент” у беларускай паэзіі мяжы ХХ–ХХІ стст. (9)

Крофта Ганна. Кола функцый антаганіста ў кнізе “Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях” Яна Баршчэўскага  (14)

Кошман Павел. Каштоўнасны змест вобраза радзімы ў творчасці Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча (18)

Дрозд Дзмітрый. Хто герой быліцы “Халімон на каранацыі” Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча? (22)

Шамякіна Марыя. Самалётам у мінулае: Андрэй Александровіч (26)

Навасельцава Ганна. Аксіясфера рамана-фантасмагорыі ў айчыннай прозе (30)

У Нацыянальным мастацкім музеі Рэспублікі Беларусь адбылося адкрыццё «“Арт-лекторыя “Роднага слова”». Гэта музейна-часопісны праект, прымеркаваны да 85-годдзя Мастацкага музея і прызначаны папулярызацыі актуальных даследаванняў мастацтвазнаўцаў. У кожным нумары юбілейнага года яны дзеляцца з чытачамі “Роднага слова” ўласным поглядам на гісторыю найбагацейшай мастацкай калекцыі Беларусі.

Цяпер фармат гэтых навуковых публікацый пашыраецца да лекцый у музейнай прасторы, далучыцца да якіх змогуць усе госці музея. На пачатку сустрэчы з прывітальным словам да слухачоў звярнуліся першы намеснік генеральнага дырэктара Нацыянальнага мастацкага музея Рэспублікі Беларусь Вікторыя Кузьміна і галоўны рэдактар “Роднага слова” Наталля Шапран.

Літаратура і час

Фіцнер Таццяна. Увасабленне тэмы Вялікай Айчыннай вайны ў лірыцы Яўгеніі Янішчыц (3)

Шаладонава Жанна. Тэма авіяцыі ў паэзіі Янкі Купалы і Якуба Коласа ў культурна-гістарычным кантэксце 1930-х гг. (7)

Траццяк Зоя. Мастацкая канцэпцыя вайны-кантынуума ў творчасці Цішкі Гартнага (10)

Новік Марыя. “Дарагім Валодзю і Зосі, любым маім сябрам…”: Аўтографы Уладзіміра Караткевіча Уладзіміру і Зосі Калеснікам 14

Шапран Сяргей. Пра што паспрачаліся ў 1965 г. Васіль Быкаў і Уладзімір Караткевіч?: Гісторыя з літаратурнага жыцця ў постхрушчоўскую эпоху (18)

Жаўняровіч Пятро. “Не адказаць свайму калегу-настаўніку не мог”: Ліставанне Уладзіміра Караткевіча з Васілём Туркевічам (22)

Дзвінская Эла. Пульс эпохі і подых гісторыі: Эрнест Ялугін (24)

Кузьміч Наталля. На грунце традыцый і пошуку ўласнай мастацкай канцэпцыі героя [Сучасная беларуская літаратура] (26)

Бароўка Ванда. Аксіясфера даследавання літаратуры ў працах Віктара Каваленкі  (30)

“Памяць Вялікай Айчыннай…” – праект “Роднага слова”, падрыхтаваны да 80-годдзя вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкай навалы. Матэрыяламі праекта, што выйшаў у чэрвеньскім нумары часопіса, сталі літаратура- і мовазнаўчыя даследаванні, метадычныя распрацоўкі, мастацтвазнаўчыя артыкулы і рэпрадукцыі твораў жывапісу:

“Мастацкае асэнсаванне каштоўнасці чалавечага жыцця і воінскага абавязку ў беларускім ваенным рамане” Ганны Навасельцавай;
 “Чалавек на вайне ў творах Васіля Быкава” Святланы Сычовай;
“Васіль Быкаў як філосаф” Анжэлы Мельнікавай;
“Лексіка-семантычнае поле вайны ў беларускім мастацкім дыскурсе” Васіля Старычонка;
 

Напярэдадні 100-годдзя Васіля Быкава адбылася першая прэзентацыя майскага нумара-альманаха часопіса “Роднае слова”, прысвечанага народнаму пісьменніку Беларусі. Яна невыпадкова прайшла ў гістарычных сценах Беларускага дзяржаўнага архіва-музея літаратуры і мастацтва, з якім выданне звязвае даўняе партнёрства, а таксама сёлетні праект “Ex archivo”. Як адзначыла на пачатку галоўны рэдактар часопіса Наталля Шапран, архіўна-музейная прастора мерапрыемства сугучная той канцэпцыі, якой рэдакцыя прытрымлівалася ў працы над нумарам-альманахам.

Удзельнікамі прэзентацыі часопіса ў фармаце круглага стала пад назвай “Васіль Быкаў. Шляхі і перспектывы даследавання і інтэрпрэтацыі творчасці” сталі прадстаўнікі навукова-асветніцкай  грамадскасці, у тым ліку аўтары нумара-альманаха часопіса “Роднае слова”, прымеркаванага да стагоддзя народнага пісьменніка Беларусі, – біёграфы празаіка, літаратура- і мастацтвазнаўцы, літаратары, архівісты, супрацоўнікі вядучых літаратурных і мастацкіх музеяў, якія падзяліліся сучасным поглядам на асэнсаванне асобы і спадчыны Васіля Быкава.

З прывітальным словам да гасцей звярнулася дырэктар Беларускага дзяржаўнага архіва-музея літаратуры і мастацтва Алена Макаранка, якая пазнаёміла з гісторыяй стварэння фондаў установы, звязаных з імем Васіля Быкава. Менавіта гэтыя ўнікальныя матэрыялы леглі ў аснову новай выставы БДАМЛМ “Сам-насам з вечнасцю”, прадстаўленай падчас круглага стала.