Літаратура і час
Мікуліч Мікола. “Жыцця дарожка выслана…”: Творчая індывідуальнасць Ганны Новік (3)
Бароўка Ванда. Мастацкае асэнсаванне Вялікай Айчыннай вайны ў паэзіі Еўдакіі Лось (7)
Шматкова Ірына. Сучасная беларуская жаночая навела: высокая проза альбо любоўнае чытво? (11)
Рагойша Вячаслаў. Імклівы ўзлёт беларускай санетыстыкі: ад аднаго верша да дыядэмы вянкоў санетаў Соф’і Шах (16)
Сабуць Аліна. “Льецца музыкай слова…”: Музычна-паэтычны каларыт зборніка паэзіі “Мае начныя бліскавіцы” Людмілы Кебіч (19)
Бараноўскі Алесь. “Дзённік планетарнай трывогі”: Чарнобыльская трагедыя як фактар самаспазнання ў лірыцы Міколы Мятліцкага (22)
Давідоўскі Зміцер. Нястомны працаўнік – Кастусь Цвірка (26)
Брусевіч Анатоль. Янка Лучына і рэалістычны кірунак у беларускай паэзіі (27)
Сяржант Наталля. Імагалогія – новая галіна беларускага літаратуразнаўства: Па старонках маштабнага даследавання (31)
Падрабязна
“Вы паслухайце родную мову: жаўруковаю песняй звініць…”
Рэдакцыя часопіса “Роднае слова” і Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі абвяшчаюць конкурс навукова-даследчых работ “Вы паслухайце родную мову: жаўруковаю песняй звініць…”. Конкурс прымеркаваны да 95-годдзя Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа і скіраваны на захаванне духоўнай спадчыны народа, павышэнне моўнай кампетэнцыі носьбітаў беларускай мовы, грамадзянска-патрыятычнае выхаванне і развіццё навукова-даследчых здольнасцей навучэнцаў і студэнтаў. Да ўдзелу запрашаюцца навучэнцы Х–ХІ класаў устаноў агульнай сярэдняй адукацыі, навучэнцы ўстаноў прафесійна-тэхнічнай, сярэдняй спецыяльнай адукацыі, студэнты ВНУ.
Падрабязна
Расціслаў Бензярук – настаўнік, пісьменнік, журналіст, аўтар “Роднага слова” з 1990 г. Нарадзіўся 27 лютага 1944 г. у вёсцы Стрыганец (цяпер хутары Стрыганецкія Бусні) Жабінкаўскага раёна. Скончыў Брэсцкі дзяржаўны педагагічны інстытут імя А. С. Пушкіна. Выкладаў мову і літаратуру ў школах на Брэстчыне, а потым 35 гадоў працаваў у раённай газеце “Сельская праўда”. Аўтар 17 кніг паэзіі і прозы. Уганараваны літаратурнымі прэміямі імя Уладзіміра Калесніка і Васіля Віткі, знакам “За вялікі ўклад у літаратуру”, пераможца конкурсаў “Духоўная веліч” і на найлепшае апавяданне ў газеце “Звязда”. Паўвека, як яго казкі трывала ўвайшлі ў школьныя падручнікі і кнігі для пазакласнага чытання.
Нізку вершаў для “Роднага слова” падрыхтаваў аўтар.
Падрабязна
Няма дрэва без каранёў,
Няма Чалавека без Мовы матчынай!
Аўтограф Аляксея Дударава з архіва часопіса “Роднае слова” (1994).
ПадрабязнаНапярэдадні Міжнароднага дня роднай мовы галоўны рэдактар часопіса Наталля Шапран узяла ўдзел у прэс-канферэнцыі «Беларускамоўнае асяроддзе. Папулярызацыя роднай мовы». У сваім выступленні яна акрэсліла ролю навуковых выданняў у прафесійнай падтрымцы настаўнікаў-філолагаў.
Падрабязна
Да 110-годдзя Аркадзя Куляшова
Макаранка Алена. “Я – акіяна жытняга калоссе…”: Творчы лёс Аркадзя Куляшова (3)
Бароўка Ванда. Металітаратурны ракурс у паэзіі Аркадзя Куляшова (6)
Багамолава Алена. Вобразы і вобразныя сродкі паэзіі Аркадзя Куляшова (10)
Смолка Вікторыя. “Надыходзіць песня зноў”: Прырода музычнага вобраза ў вершы “Бывай…” Аркадзя Куляшова (16)
Шкор Лідзія. Верш “Бывай…” Аркадзя Куляшова ў люстэрку гісторыі мастацтваў (20)
Кенька Міхась. “Мне і твораў чужых пераклады саграваюць работай душу…”: Аркадзь Куляшоў – перакладчык (22)
Штэйнер Іван. Мікола Грынчык – даследчык творчасці Аркадзя Куляшова (25)
Кароўчанка Алена. Аркадзь Куляшоў і яго землякі (28)
Шапран Сяргей. Пад “Сцягам брыгады” на беларускі Парнас : Аркадзь Куляшоў як персанаж сяброўскіх шаржаў (30)
Есіс Яўген, Саламаха Анастасія. Балада як літаратурны жанр. Аркадзь Куляшоў. Балады “Маці” і “Над брацкай магілай”: Урок беларускай літаратуры (VІІІ клас) (34)
Лойша Таццяна. Аркадзь Куляшоў: жыццё і творчасць: Інтэлектуальная гульня (IX клас) (36)
Казлоўская Ірэна. Аркадзь Куляшоў: “Я на ўсё жыццё абраў дарогу…”: Вечарына (VIII–X класы) (37)
Падрабязна
Навуковы і метадычны часопіс “Роднае слова” і Беларускі дзяржаўны архіў-музей літаратуры і мастацтва звязвае шматгадовае супрацоўніцтва. Невыпадкова часопісная рубрыка “З архіваў часу” – адна з самых адметных і аб’ёмных у выданні. Практычна штомесяц яна ўзбагачаецца даследаваннямі, якія грунтуюцца на новых фактах, дакументах і сведчаннях. У 2024 годзе наша сутворчасць будзе звязана з яркімі асобамі і падзеямі ў гісторыі беларускай культуры. Дырэктар Беларускага дзяржаўнага архіва-музея літаратуры і мастацтва Алена Аляксандраўна Макаранка і галоўны рэдактар “Роднага слова” Наталля Мікалаеўна Шапран вызначылі тэматыку супольнага архіўна-часопіснага праекта, які пачнецца ў лютым з публікацый, прысвечаных 110-годдзю Аркадзя Куляшова.
ПадрабязнаCтудзеньскі нумар часопіса заўсёды адметны. Ён ствараецца ў той святочна-мітуслівы пераднавагодні час, калі прынята аглядаць ды падсумоўваць зробленае. А яшчэ – планаваць ды марыць, зазіраючы ў будучыню.
Мы з удзячнасцю азіраемся на мінулы год – плённы, насычаны, юбілейны… У гэтым нумары пра яго нагадваюць аналітычна-аглядавыя публікацыі (Л. Доўнар, Л. Васюковіч), дзе асэнсоўваецца асветніцкая роля “Роднага слова” ў кніжнай культуры Беларусі. А таксама запатрабаваныя рубрыкі і, вядома, сталыя аўтары, якія застаюцца з намі надалей. Напрыклад, “Арт-лекторый” ад Нацыянальнага мастацкага музея Рэспублікі Беларусь. Леташняя прэм’ера знойдзе працяг і ў гэтым, юбілейным для ўстановы, годзе.
Пазнавальныя лагатыпы не толькі мастацкага, але і вядучых літаратурных музеяў краіны пазначаць старонкі “Роднага слова”, прысвечаныя супольным праектам 2024-га. Сярод іх – літаратурна-мастацкая выстава “100 партрэтаў Васіля Быкава”, што рыхтуецца Беларускім дзяржаўным музеем гісторыі беларускай літаратуры да стагоддзя народнага пісьменніка Беларусі. Маштабная задума музея пачне ўвасабляцца ў часопісным фармаце з першага нумара, набліжаючы для грамадства гэтую важную дату ў гісторыі беларускай культуры.
Асоба і сусветна вядомая спадчына Васіля Быкава па традыцыі “Роднага слова” ўшануюцца выпускам нумара-альманаха. Ён выйдзе ў маі, напярэдадні не толькі юбілею пісьменніка-франтавіка, але і 80-годдзя з дня вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкай навалы – як даніна памяці адной з самых трагічных старонак айчыннай гісторыі.
…Наперадзе цэлы год, аднак ужо сёння мы бачым скразныя тэмы ўсіх дванаццаці нумароў “Роднага слова”, найперш звязаныя з асобай творцы: Аркадзь Куляшоў, Максім Лужанін, Міхась Лынькоў, Мікола Мятліцкі, Іван Чыгрынаў і інш. Дарэчы, падказка для зацікаўленых чытачоў – знайсці актуальныя даследаванні і патрэбныя метадычныя распрацоўкі, прысвечаныя гэтым і многім іншым класікам беларускай літаратуры, можна ў часопісе за той месяц, на які прыпадае дзень народзінаў пісьменніка. Гэта тычыцца і папярэдніх гадоў, і тых літаратараў, чыя творчасць, незалежна ад памятных і юбілейных датаў, заўсёды застаецца пад увагай нашых аўтараў. Так, напрыклад, традыцыйна самыя цікавыя артыкулы, прысвечаныя Янку Купалу, вы знойдзеце ў ліпеньскім нумары, а Якубу Коласу – у лістападаўскім…
Шаноўныя чытачы! Якой бы яркай ні была палітра публікацый, што чакаюць вас у будучым годзе, яе плён залежыць і ад вашай дзейнай увагі да сучасных даследаванняў, а таксама метадычнага досведу шырокага кола аўтараў часопіса. Давайце разам пашыраць асяродак роднага слова!
На сёлетняй “карце жаданняў” рэдакцыі – спроба новых форм судзеяння з чытачамі. Ад літаратурна-мастацкіх выстаў і афлайн-лекцый паводле публікацый у “Родным слове” да прафесійных форумаў. Аднак пра гэта – у наступных нумарах і сацыяльных сетках часопіса.
З павагай,
Наталля ШАПРАН.
Літаратура і час
Доўнар Ларыса. Кнігазнаўчая праблематыка і часопіс “Роднае слова” (4)
Сабуць Аліна. “Мой родны край – адзіны на планеце”: Літаратурнае краязнаўства Алеся Карлюкевіча як нацыянальны партрэт Беларусі ў прасторы і часе (7)
Трус Мікола. Апавяданне “Сігнал” Усевалада Гаршына ў перакладзе Ядвігіна Ш.: архіўны дыскурс (11)
Карчашкіна Дарыя. Праблемы атрыбуцыі дубіяльных тэкстаў у творчай спадчыне Алаізы Пашкевіч (Цёткі): біяграфічна-ідэалагічны і стылістычны аспекты (17)
Аляксеенка Яніна. Мастацкая своеасаблівасць “Скарбаў жыцця” Максіма Гарэцкага (20)
Горны Аляксандр. Сябар Максіма Танка і вязень Бярозы-Картузскай: да юбілею Янкі Шутовіча (24)
Кавалюк Алена. Філасофска-аксіялагічны патэнцыял аповесцей Івана Сяркова (27)
Ніцыеўская Катрын. Феномен страху ў прозе Людмілы Рублеўскай (30)
Сінькова Людміла. Літаратуразнаўца з характарам: Да 95-годдзя Дзмітрыя Бугаёва (34)
Падрабязна