“Я – ТЭАТРАЛ!”

Конкурс рэцэнзій на спектаклі Нацыянальнага акадэмічнага тэатра імя Янкі Купалы

Паважаныя сябры! 2020 год адметны знакавай у культурным жыцці Беларусі падзеяй – 100-годдзем Нацыянальнага акадэмічнага тэатра імя Янкі Купалы. Рэдакцыя часопіса “Роднае слова” працуе над падрыхтоўкай праекта, прысвечанага гэтаму юбілею: кожны нумар выдання ў наступным годзе будзе змяшчаць абавязковы блок публікацый, якія не толькі распавядуць пра гісторыю, традыцыі і сучаснасць найстарэйшага тэатра Беларусі, але і пакажуць яго культуравызначальную каштоўнасць праз сувязь са знакамітымі асобамі беларускага мастацтва.

Літаратура і час

Шаладонаў Ігар. Вобразная сістэма рамана  “Пустадомкі” Лукаша Калюгі 3

Зуева Надзея. Мастацкае асэнсаванне нацыянальнага менталітэту ў творах Лукаша Калюгі 6

Жыбуль Віктар. “Квакаю для вёскі віславухае…”: Расонскія старонкі жыцця Паўлюка Шукайлы 9

Трус Мікола. Ранняя шаўчэнкіяна Янкі Купалы: геаграфія вядомасці і прызнання  14

Сініла Галіна. У пошуках страчанага сэнсу: рэлігійна-філасофская праблематыка і паэтыка Кнігі Эклесі­яста 19

Брыль Антон Францішак. Некралог Канстанціна Вераніцына ў газеце “Новое время” 23

Літаратура і час

Ганчарова-Цынкевіч Таццяна. Рамантыка-рэвалюцыйная героіка апавяданняў Міхася Лынькова: Да 120-годдзя з дня нараджэння 3

Кохан Таццяна. “Я ў думках лячу зноў да роднага краю…”: Вобраз малой радзімы ў творчасці Яна ­Чачота 7

Жыбуль Віктар. Адам Бабарэка і яго картатэка 11

Мельнікава Анжэла. Вывучэнне нацыянальнай спецыфікі беларускай літаратуры ў першай трэці XX ст.  13

Дакукін Аляксандр. “А потым далей чым шчасце – мяне пакаштуе снег”: Спецыфіка інтымнай лірыкі Алеся Разанава 17

Брыль Антон Францішак. “Паненская гара”: Невядомы штучны твор XIX ст. cярод мсціжскіх фальклорных запісаў Аляксандра Гануса 20

Казлоўскі Руслан, Бялятка Кірыл. Паняцце стыль: Тэрміналагічны аналіз 23

У 2019 г. спаўняецца 90 гадоў з дня заснавання Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа – вядучай навукова-даследчай установы краіны ў галіне лінгвістыкі. З гэтай нагоды 31 кастрычніка ў Прэзідыуме Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі адбылося ўрачыстае пасяджэнне і адкрыццё Першага міжнароднага навуковага кангрэса “Беларуская мова –  галоўная гісторыка-культурная каштоўнасць нацыі і дзяржавы (да 90-годдзя Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа)”.

28 кастрычніка 2019 г. у рэдакцыі часопіса “Роднае слова” адбылася творчая сустрэча літаратараў, удзельнікаў міжнароднага літаратурнага праекта “Літаратура без межаў”. Гэты праект аб’яднаў пісьменнікаў трох краін: Рэспублікі Беларусь, Дзяржавы Ізраіль і Злучаных Штатаў Амерыкі.

Літаратура і час

Навасельцава Ганна. Мастацкае асэнсаванне малой радзімы ў раманах Георгія Марчука 3

Гурская Алена. Агмень беларускасці: ідэйна-вобразныя дамінанты паэзіі Анатоля Сыса 7

Бароўская Ірына. “…Ёсць на нябёсах песні і прадвесні!”: Песенная лірыка Анатоля Сыса 11

Драбеня Фёдар. Сувязі традыцыйнага і эксперыментальнага ў беларускай драматургіі пра сучаснасць 13

Фіцнер Таццяна. Праблематызацыя жаночай экзістэнцыі ў рамане “Садомская яблыня” Алены Брава 17

Пятроўская Таццяна. Памежны вобраз настаўніка ў падлеткавых аповесцях Валерыя Гапеева 20

Лапцёнак Ірына. Адметнасць працэсу асваення літаратурнай спадчыны Сяргея Ясеніна ў беларускіх перакладах  24

Дыхайце вольна, нязмушана, таленавіта!

Шаноўныя сябры!

Вы трымаеце ў руках вераснёўскі нумар “Роднага слова”, якім мы разам з вамі пачынаем новы навучальны год.

Верасень – цікавы, незвычайны месяц. Ён яшчэ дорыць летняе цяпло, але ўжо мякка кранае наваколле восеньскімі фарбамі. Яшчэ поўніцца летнімі ўспамінамі, але ўцягвае, акунае ў імклівы вір працоўных клопатаў. Пачатак восені – асаблівы час для вас, нашы аўтары і чытачы – найперш настаўнікі, выкладчыкі, вучні і студэнты.

І для нас, роднасловаўцаў, безумоўна…

У жніўні часопіс “Роднае слова” ўвайшоў у склад РУП «Выдавецтва “Адукацыя і выхаванне”», дзе мы і далей будзем рыхтаваць для вас наша навуковае і метадычнае выданне. А гэта значыць, што на яго старонках па-ранейшаму будуць з’яўляцца матэрыялы, прысвечаныя найноўшым даследаванням у літаратуразнаўстве, мовазнаўстве, педагогіцы, мастацтвазнаўстве і культу­ралогіі.

Публікацыі нашых аўтараў-навукоўцаў – грунтоўная падтрымка на шляху прафесійнага ўдасканалення для кожнага настаўніка. Не выпадкова мы прэзентуем “Роднае слова” як навуковае выданне.

Наш часопіс – неабходны, найкарыснейшы спадарожнік усім, хто навучае і навучаецца роднаму слову, хто цікавіцца нацыянальнай культурай і яе гісторыяй, бачыць іх важнасць у выхаванні, хто не забываецца пра самаадукацыю і не спыняецца ў развіцці. Мы імкнёмся, каб кожны нумар быў пляцоўкай для абмену вопытам, крыніцай новых ведаў, сродкам прафесійнага натхнення. Чытайце “Роднае слова”, каб ведаць, што адбываецца ў сучаснай філалагічнай навуцы, узбагачацца яе здабыткамі і трансляваць іх сваім выхаванцам.

Адзін з галоўных клопатаў рэдакцыі – прэзентацыя педагагічнага вопыту настаўнікаў: найлепшыя распрацоўкі вашых урокаў і пазакласных мерапрыемстваў паспрыяюць прафесійнаму станаўленню маладзейшых калег, а больш дасведчаным дапамогуць сцвердзіцца як майстрам сваёй справы і творчым асобам. Таму мы запрашаем чытачоў да больш актыўнага супрацоўніцтва.

Верасень раскашуе, вабіць, заклікае…

Штогод у гэтую пару мы з вамі пачынаем новае падарожжа па такой знаёмай, уздоўж і ўпоперак ходжанай, і ўсё ж нязнанай, нязведанай Краіне Ведаў.  

Яно бывае нялёгкае, тое падарожжа. Напружанае, з памылкамі і знаходкамі, паразамі і перамогамі. Яно патрабуе волі, розуму ды сумлення. Вымагае высілкаў і адданай працы. Яно няпростае – ды заўсёды святочнае! Варта папытацца пра тое хаця б у нашых маленькіх выхаванцаў-школьнікаў – іх вераснёўскія ўсмешкі на гарадскіх і вясковых вуліцах нібы прадчуваюць гэтае свята.

Напярэдадні Дня настаўніка віншуем усіх, хто разам з намі распачынае гэты новы навучальны год. Моцнага здароўя вам і творчага плёну! І радасці спазнання новага – радасці жыцця!

Будзем жа сеяць, сябры, Разумнае, Добрае, Вечнае!

Шчыруйце ў творчасці, шукайце, знаходзьце, дыхайце вольна, нязмушана, таленавіта. А ўдзячнае “Роднае слова” і надалей застанецца вашым надзейным сябрам і памочнікам.

З павагай        Наталля ШАПРАН

Шапран Наталля. Дыхайце вольна, нязмушана, таленавіта!: Старонка галоўнага рэдактара 3

Літаратура і час

Дасаева Таццяна. Ён наталяў прагу духоўнасці: Да 90-годдзя з дня нараджэння Віктара Каваленкі 4

Бажок Ірына. Спецыфіка мастацкага хранатопу ў беларускай эсэістыцы 9

Крофта Ганна. Сімволіка “падвоенай прасторы” ў творчасці Юрыя Гуменюка 12

Алейчанка Юлія. Вершаваная арганізацыя лірыкі Янкі Купалы 1930-х гг. 16

Вараб’ёва Людміла. “Свой каменьчык лёсу…”: Паэзія Аліны Легастаевай 20